Fillimi i vitit të ri shkollor është gjithmonë një moment i rëndësishëm për nxënësit, mësuesit dhe prindërit. Përveç përgatitjes akademike dhe organizimit të përditshmërisë, sot është e domosdoshme të vendosim në qendër edhe sigurinë kibernetike, pasi shkolla dhe mësimi janë gjithnjë e më të ndërlidhura me mjetet digjitale.
Teknologjia është bërë pjesë e pandashme e procesit mësimor, nga platformat online e deri te komunikimi i përditshëm mes nxënësve dhe mësuesve. Megjithatë, kjo sjell edhe përgjegjësi të reja për t’u mbrojtur nga rreziqet që vijnë nga hapësira digjitale.
Çfarë duhet të kenë parasysh nxënësit?
Nxënësit janë përdoruesit më aktivë të pajisjeve teknologjike, ndaj siguria e tyre online është prioritet. Disa hapa të thjeshtë bëjnë diferencën:
Mbrojtja e llogarive personale – përdorimi i fjalëkalimeve të forta dhe aktivizimi i autentifikimit me dy faktorë.
Kujdesi me informacionin personal – shmangia e shpërndarjes së të dhënave personale në rrjete sociale apo platforma të panjohura.
Verifikimi i burimeve – materialet shkollore, aplikacionet dhe lojërat duhet të shkarkohen vetëm nga burime të sigurta.
Raportimi i incidenteve – çdo mesazh i dyshimtë, link apo material i panjohur duhet të njoftohet menjëherë tek mësuesit ose prindërit.
Çfarë duhet të kenë parasysh mësuesit?
Mësuesit kanë një rol kyç, jo vetëm në dhënien e dijes, por edhe në edukimin digjital të nxënësve. Praktikat e mëposhtme janë thelbësore:
Përdorimi i platformave të sigurta për mësim online dhe komunikim.
Përditësimi i pajisjeve dhe programeve për të shmangur rreziqet nga versionet e vjetra.
Futja e moduleve të higjienës kibernetike në orët mësimore, për të rritur ndërgjegjësimin e nxënësve.
Menaxhimi i informacionit që shkëmbehet online, duke ruajtur privatësinë e nxënësve dhe të dhënave të tyre.
Çfarë duhet të kenë parasysh prindërit?
Prindërit mbeten mbështetja kryesore e fëmijëve në përballjen me sfidat digjitale. Për ta, kujdesi duhet të fokusohet në:
Mbikëqyrjen e përdorimit të internetit dhe kohës që fëmijët kalojnë para ekranit.
Diskutimet e hapura mbi rreziqet online si mashtrimet, bullizmi kibernetik apo kontaktet e panjohura.
Vendosjen e rregullave të qarta familjare për përdorimin e telefonit dhe kompjuterit.
Bashkëpunimin me shkollën për të krijuar një mjedis të sigurt digjital për fëmijët.
Siguria kibernetike nuk është vetëm një çështje teknike, por edhe një kulturë që ndërtohet hap pas hapi. Të gjithë, nxënës, mësues dhe prindër duhet ta shohin si pjesë të pandashme të procesit arsimor.
Autoriteti Kombëtar për Sigurinë Kibernetike mbetet i angazhuar në rritjen e ndërgjegjësimit dhe edukimit mbi sigurinë kibernetik. Vetëm përmes bashkëpunimit të nxënësve, mësuesve, prindërve dhe institucioneve mund të ndërtojmë një mjedis të qëndrueshëm dhe të sigurt kibernetik për të gjithë.